การพัฒนาในประเทศนี้ มักถูกเสนอผ่านภาพกราฟิกสวย ๆ บนจอ PowerPoint ในห้องประชุมที่มักจะจัดขึ้นในโรงแรมหรู ๆ มีนักการเมืองยืนถือไมค์พร่ำบอกว่า “นี่คืออนาคตของชาติ” แต่พอเลื่อนสายตาออกจากจอสไลด์ออกไป เรากลับเห็นแต่หมู่บ้านที่ถูกเวนคืน ทะเลที่ถูกถม ป่าชายเลนที่ถูกไถ แล้วคำถามใหญ่คือ อนาคตที่พวกเขาพูดถึงนั้นมันเป็นอนาคตของใครกัน? เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (Eastern...
บทความ
สังคมไทยถูกหลอกให้เชื่อมานานว่า “การพัฒนา” คือการสร้างถนน สร้างนิคมอุตสาหกรรม ปลูกป่าเชิงเดี่ยว ปั้นโครงการ BCG ขึ้นมาเป็นวาทกรรมใหม่ ๆ ทั้งหมดนี้ถูกโหมกระหน่ำด้วยสโลแกนว่า “ยั่งยืน” และ “เพื่ออนาคต” แต่เมื่อเรามองให้ลึกลงไป จะเห็นว่าอนาคตแบบนั้นไม่เคยมีที่ยืนให้กับชาวบ้าน คนชายขอบ ชาติพันธุ์...
ปลายฤดูฝนปีนี้ สายน้ำกกที่ไหลจากรัฐฉานของเมียนมาเข้าสู่จังหวัดเชียงราย ไม่ได้พกเพียงน้ำหลากและตะกอนธรรมชาติ แต่พก “สารพิษ” มาด้วย ทั้งโลหะหนักจากกิจกรรมเหมืองแร่ในฝั่งเมียนมา ที่กำลังค่อย ๆ ทำให้ชุมชนไทยริมแม่น้ำเผชิญโรคเรื้อรัง เด็กบางคนมีสารตะกั่วและแมงกานีสในเลือดสูงกว่าค่ามาตรฐาน อวนดักปลาได้เพียงปลาที่ไม่สามารถกินได้หรือมีรอยแผลประหลาด ท่ามกลางเสียงร้องขอของชาวบ้าน รัฐบาลไทยมีคำตอบหนึ่งเรียกว่า “สร้างฝายดักตะกอน” เพื่อกักสิ่งสกปรกไม่ให้ไหลเข้าสู่ตอนล่างของแม่น้ำ “ฝายดักตะกอนมันเหมือนการกวาดฝุ่นไปซ่อนใต้พรม”...
ทบทวน 3 ตอนที่ผ่านมาเราคุยกันเรื่องอะไร ตอนที่ 1 เมื่อชาวบ้านรู้ทันรัฐ น้ำกกเปลี่ยนสี แต่รัฐบอก “ไม่มีอะไร” ประชาชนเริ่มตื่นรู้ เพราะเห็นลูกหลานเจ็บป่วย เห็นปลานิลลอยตาย และเห็นรัฐเมินเฉย ตอนที่ 2 เมื่อข้อมูลรัฐขัดกับชีวิตคนริมแม่น้ำกก ข้อมูลของรัฐไม่เคยสะท้อนความจริงของชาวบ้าน...
“ปัญหาน้ำปนเปื้อนในลุ่มน้ำกกเป็นเรื่องที่รัฐบาลให้ความสำคัญมาโดยตลอด และได้กำหนดให้ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องบูรณาการทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิด เพื่อเร่งแก้ไขปัญหาอย่างรอบด้าน ทั้งด้านสิ่งแวดล้อม สุขภาพของประชาชน และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ รัฐบาลมุ่งมั่นดำเนินการด้วยความโปร่งใส จริงใจ และยึดประโยชน์ของพี่น้องประชาชนเป็นศูนย์กลางในทุกขั้นตอน พร้อมรายงานความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนได้รับข้อมูลที่ถูกต้องและทันเหตุการณ์ ขอให้ประชาชนเชื่อมั่นว่า ทุกปัญหาจะได้รับการแก้ไขอย่างดีที่สุด เพื่อสร้างความมั่นคงด้านสิ่งแวดล้อม คุณภาพชีวิต และอนาคตที่ยั่งยืนของประชาชนในพื้นที่และประเทศชาติต่อไป” ศศิกานต์...
“เรายังไม่รู้ข้อมูลว่าปลาที่นำไปตรวจนั้นปลาอะไร เพราะปลาแต่ละชนิดมีการการสะสมของสารปรอทต่างกัน หากตรวจพบในปลานักล่า เช่น ปลาช่อน แสดงว่ามีการสะสมในกุ้ง หอย ปู เมื่อปลาช่อนกินสัตว์เล็กเหล่านั้นเราจับปลามาก็ตรวจเจอ ถือว่ามีการปนเปื้อน แต่หากตรวจปลาเล็กที่ไม่ใชปลานักล่าแล้วเจอในปริมาณนี้ ก็ถือว่าเยอะมาก” สมพร เพ็งคำ นักวิจัยอิสระและผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาระบบประเมินผลกระทบทางสุขภายโดยชุมชน (Community Health...
เมื่อแม่น้ำสายกับแม่น้ำกกส่งเสียงเดียวกัน กลางปี 2567 น้ำในลำน้ำสายเปลี่ยนสีไหลขุ่นคล้ำ แม่น้ำรวกข้างเคียงกลายเป็นน้ำเหม็น ชาวบ้านใน ต.เกาะช้าง อ.แม่สาย เห็นปลาตายในกระชังทุกวัน เด็กเล็กมีอาการผื่นขึ้น หอบเหนื่อย ปวดศีรษะ ขณะเดียวกัน ลำน้ำกก ซึ่งไหลผ่านเมืองเชียงราย ไม่ไกลจากแนวชายแดน ก็เริ่มปรากฏอาการ...
ทวีปเอเชียเป็นที่อยู่อาศัยของประชากรส่วนใหญ่ของโลก 60% มีสัดส่วนเป็นเกษตรกรรายย่อย มีอาชีพเกษตรกรรมเป็นเศรษฐกิจของชุมชน เป็นแหล่งผลิตอาหารที่สร้างรายได้สร้างความมั่นคงให้สังคม ให้คุณภาพชีวิตที่ดี การลดลงของผลผลิตด้านเกษตร, การลดลงของพื้นที่การผลิต, คุณภาพอาหารลดลงทั้งราคาอาหารที่แพงขึ้น จากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความสามารถในการฟื้นฟูตัวของเกษตรกรมีความยากลำบากมากขึ้น ส่งผลถึงความยากจนโดยเฉพาะอย่างยิ่งเกษตรกรในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา (Global South) ในขณะเดียวกันเกษตรกรยังถูกผลักให้เป็นผู้ร้ายเป็นผู้ก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจกในสังคม มีสัดส่วนปล่อยก๊าซเรือนกระจกของภาคเกษตรกรรม 30%...
ในปัจจุบัน “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ได้กลายเป็นหนึ่งในปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญที่สุดของโลก ซึ่งส่งผลกระทบทั้งต่อมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ โดยเฉพาะสัตว์ป่า หนึ่งในนั้นคือ “ช้างป่า” สัตว์ขนาดใหญ่ที่มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศ แต่กลับต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงของถิ่นอาศัยเนื่องจากสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนไป ส่งผลให้เกิดความขัดแย้งระหว่างมนุษย์กับช้างป่ามากขึ้นเรื่อย ๆ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลต่อระบบนิเวศอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะในพื้นที่ป่าที่เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของช้างป่า อุณหภูมิที่สูงขึ้นและฤดูกาลที่แปรปรวน ทำให้พืชอาหารของช้างป่าเจริญเติบโตน้อยลง รวมทั้งแหล่งน้ำที่เคยอุดมสมบูรณ์ก็เริ่มแห้งเหือด...
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมักถูกตีกรอบว่าเป็นผลมาจากการพัฒนาอุตสาหกรรม อย่างไรก็ตาม ยืนยันว่าเป็นรูปแบบหนึ่งของการล่าอาณานิคมแบบใหม่ที่มีความซับซ้อน วิกฤตนี้มีรากฐานมาจากระบบประวัติศาสตร์โลก ประเทศทางเหนือคือยุโรปได้ตักตวงล้างผลาญทรัพยากรธรรมชาติจากประเทศทางใต้เอเชียเพื่อสร้างความมั่งคั่งให้กับประเทศในทวีปยุโรป ปัจจุบัน ชุมชนในในประเทศซีกโลกใต้ เอเชียกำลังเผชิญกับผลกระทบด้านสภาพภูมิอากาศอย่างหนัก น้ำท้วมฝนแล้งร้อน และอีกหลายรูปแบบ ประเทศในซีกโลกเหนือ ยุโรปยังคงขาดการปฏิบัติตามพันธกรณีและพันธกรณีของตน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่ของการบรรเทาผลกระทบและสภาพภูมิอากาศ การเงิน ภายใต้หลักการความรับผิดชอบร่วมกันแต่มีความแตกต่างและความสามารถตามลำดับ มีการเสนอแนวทางแก้ไขหลายประการ แต่เราต้องถามว่า...