13 October 2025

ประชาธิปไตยสิ่งแวดล้อม

“ประชาธิปไตยสิ่งแวดล้อม” คือคอลัมน์วิพากษ์เชิงโครงสร้างที่เปิดโปงการพัฒนาที่ไม่เห็นหัวประชาชน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจ รัฐ ทุน และทรัพยากร ผ่านสายตาของนักเคลื่อนไหวและงานวิชาการเข้มข้น จุดยืนชัดเจนคือ สิ่งแวดล้อมต้องเดินคู่กับสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตย ไม่ใช่เครื่องมือบังหน้าให้การกดขี่

บทวิพากษ์โดย ตาล วรรณกูล – กรรมการฝ่ายสื่อสารสาธารณะ สมัชชาองค์กรเอกชนด้านการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ (สคส.)

การพัฒนาในประเทศนี้ มักถูกเสนอผ่านภาพกราฟิกสวย ๆ บนจอ PowerPoint ในห้องประชุมที่มักจะจัดขึ้นในโรงแรมหรู ๆ มีนักการเมืองยืนถือไมค์พร่ำบอกว่า “นี่คืออนาคตของชาติ” แต่พอเลื่อนสายตาออกจากจอสไลด์ออกไป เรากลับเห็นแต่หมู่บ้านที่ถูกเวนคืน ทะเลที่ถูกถม ป่าชายเลนที่ถูกไถ แล้วคำถามใหญ่คือ อนาคตที่พวกเขาพูดถึงนั้นมันเป็นอนาคตของใครกัน? เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (Eastern...
สังคมไทยถูกหลอกให้เชื่อมานานว่า “การพัฒนา” คือการสร้างถนน สร้างนิคมอุตสาหกรรม ปลูกป่าเชิงเดี่ยว ปั้นโครงการ BCG ขึ้นมาเป็นวาทกรรมใหม่ ๆ ทั้งหมดนี้ถูกโหมกระหน่ำด้วยสโลแกนว่า “ยั่งยืน” และ “เพื่ออนาคต” แต่เมื่อเรามองให้ลึกลงไป จะเห็นว่าอนาคตแบบนั้นไม่เคยมีที่ยืนให้กับชาวบ้าน คนชายขอบ ชาติพันธุ์...